Wat is er de moeite waard in Ravenna?
door Annabelle Parker

Ravenna ligt 4,5 kilometer van zee. Lang geleden lag het aan zee op zandheuvels, omringd door moerassen. Langzamerhand verlandde het moeras, onder andere door de veranderende loop van de Po, en er ontstonden nieuwe duinen. Als je van Ravenna naar de zee rijdt, kom je eerst door een vlakte en dan door een gebied met veel dennebomen en campings, het duingebied.

In de tijd van keizer Augustus (ong. 1e eeuw A.D.) kwam de haven van Ravenna tot bloei. Tijdens de regering van keizer Honorius, begin vijfde eeuw, werd Ravenna de hoofdstad van het westen in plaats van Milaan. Uit deze eeuw stamt een aantal gebouwen die nu nog te zien zijn: bijvoorbeeld het zeer degelijke en nog vrij nieuw ogende mausoleum van Galla Placidia, de zuster van Honorius. Dit gebouw van eenvoudig metselwerk is vóór 450 gebouwd, toen stierf Placidia namelijk. Of zij echt begraven is in dit mausoleum, is niet bekend. Het bouwwerk is van binnen gedecoreerd met fraaie mozaiekwerken. Er staan drie sarcophagen in.

Galla Placidia heeft ook een kerk laten bouwen in Ravenna. De basiliek van Johannes de Evangelist zou in 424 gebouwd zijn, nadat Placidia een storm op zee had overleefd en een eed had gezworen als dank hiervoor een kerk te laten bouwen. Deze kerk staat dichtbij het station van Ravenna. Het gebouw oogt wederom vrij nieuw: misschien komt dat, omdat hij na een bombardement in 1944 weer geheel is opgebouwd. Deze oude basiliek heeft een klokketoren die zo karakteristiek is voor kerken uit deze tijd.

De St. Apollinare Nuovo heeft ook zo'n klokketoren, maar dan cylindrisch van vorm. Deze kerk, die ook in de stad zelf ligt, is in 526 gebouwd door Theodorik. De bedoeling was om het Ariaanse christendom hier te vieren. De Arianen hielden stand tot 561, toen de Goten gedwongen werden zich terug te trekken. De kerk werd katholiek. Van de Arianen is nog een baptisterium over dat ook door Theodorik gebouwd is. Wederom een mooi klein gebouwtje, achthoekig van vorm en met veel mozaieken.

De beroemdste kerk in Ravenna is denk ik de San Vitale. Deze achthoekige kerk, waaraan men in Ariaanse tijden begonnen is te bouwen en die af was in 548, heeft het befaamde mozaiek met keizerin Theodora en haar gevolg. Dit mozaiek tref je op bijna elk boek aan dat iets met Byzantium of met kunst of vrouwen in de Late Oudheid te maken heeft. Uitdrukkingloos kijkt ze de bezoeker aan. Justinianus, haar man, prijkt ook in de San Vitale, maar hij kijkt de mensen aan met een iets minder harde blik en compleet met 'five o'clock shade'.

Mijn favoriete basiliek staat niet in Ravenna zelf, maar iets erbuiten, in Classe. Het is de 'St. Apollinaire in Classe', die stamt uit 549. Zoals de meeste kerken in Ravenna heeft deze basiliek drie schepen, van elkaar gescheiden door twee rijen pilaren. Het mooiste van deze kerk is het mozaiek in de apsis. Hierop is de heilige Apollinare te zien als een goed herder tussen zijn schaapjes (twaalf!), midden in de fraaie flora van Ravenna en omgeving, als het ware in de duinen: dit is echt de moeite waard, OBO-vrienden!

Literatuur

Bovini, Giuseppe. Ravenna: its mosaics and monuments. Ravenna: Longo, 1987.

To top of page